نقد و بررسی شبهه ممنوعیت آزادی تبلیغ دینی غیر مسلمانان در قرآن کریم درکتاب نقدقرآن

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسنده

دانش آموخته دکتری علوم و قرآن حدیث، دانشگاه پیام نور تهران؛ ایران

چکیده

تبلیغ فرایندی برای آگاهی رسانی و کسب دانش جامعه هدف برای تغییرات نگرش و کنش‌های انسان در ساحت های گفتاری و رفتاری است. تبلیغ دینی و آموزه های آن به عنوان عنصر فرهنگی کوششی برای ماندگاری و گسترانیدن آن در زیست اجتماعی است. گسترش و انتشار فرهنگ اسلامی از طریق فعالیت های تبلیغی با الگوسازی رفتاری و هنجاری آموزه های مطلوب و بازداشتن ناهنجاری‌ها در راستای نفی آسیب ها در جهت کمال آدمیان برپایه گزاره های دین اسلام است. در این میان نویسنده کتاب نقدقرآن با رهیافت انسان محورانه و بینش لیبرالی، وجود آزادی تبلیغ غیر مسلمانان را در حاکمیت اسلامی منکر شد. پژوهش حاضر بارهیافتی انتقادی به نوشتار کتاب نقدقرآن و با شیوه توصیفی و تحلیلی، نادیده انگاری نویسنده را دربرداشت آزادی تبلیغ در نظام گفتمانی قرآن کریم را پی‌جویی نموده و وجود این مؤلفه را در متن وحیانی تاکیدکرد و از سوی دیگر نتیجه‌گیری وی درباره ممنوعیت آزادی تبلیغ دینی غیر مسلمانان را براساس محدودیت های آزادی گفتمان لیبرال دانسته که با محدودیت های آزادی در متن وحیانی ناهمسان است.

کلیدواژه‌ها


  • قرآن کریم.
  • نهج البلاغه، (1386ش)، ترجمه دشتی، محمد، چاپ دهم، قم، نشر مشرقین
  • ارسطو. (1381ش). اخلاق نیکو ماخوس. ترجمه سید ابوالقاسم حسینی. تهران: دانشگاه تهران.
  • ابن ابی الحدید، عبدالحمید. (1378-1384 ق/1959-1964 م). شرح نهج البلاغة. به کوشش محمد ابوالفضل ابراهیم. قاهره: بی‌نا.
  • ابن ابی شبیه، عبداالله بن محمد. (1981م). المصنف. بمبئی: دارالسلفیه.
  • ابن منظور، محمد. (1970 م). لسان العرب. بیروت: دارالسان العرب
  • ابن هشام.(بی‌تا) السیرة النبویة. به کوشش مصطفی سقا، ابراهیم ابیاری و عبدالحفیظ شلبی. بیروت: دارابن کثیر.
  • اربابی، محمدعلی. (1350ش). تبلیغات تجاری. تهران: انتشارات دانشکده علوم ارتباطات اجتماعی.
  • افتخاری، اصغر. (1377ش). سیره تبلیغی پیامبر اکرم (ص). چاپ اول. تهران: نشر سازمان تبلیغات اسلامی.
  • آقابخشی، علی. (1363ش). فرهنگ علوم سیاسی. تهران: چاپ تندر.
  • باربور، ایان. (1362ش). علم و دین. ترجمه بهاء الدین خرمشاهی. تهران: مرکز نشر دانشگاهی.
  • برلین، آیزایا. (1392ش). چهار مقاله درباره آزادی. ترجمه محمد علی موحد. چاپ سوم، تهران: خوارزمی.
  • --------. (1390ش). آزادی و خیانت به آزادی. ترجمه عزت الله فولادوند. چاپ سوم. تهران: نشر ماهی.
  • حداد عادل و دیگران. (1381ش). دانشنامه جهان اسلام. تهران: مرکز دایرة المعارف بزرگ اسلامی.
  • حلی، ابوالقاسم. (1409 ق). شرایع الاسلام. تحقیق سید صادق شیرازی. چاپ دوم. تهران: استقلال.
  • حلی، حسن بن یوسف. (بی‌تا). تذکره الفقهاء. قم: مکتبه الرضویه لاحیاء الآثار الجعفریه.
  • جعفریان، رسول. (1379ش). آثار اسلامی مکه و مدینه. قم: مشعر.
  • ----------. (1367ش). تاریخ سیاسی اسلام (تا سال چهلم هجری). چاپ دوم. تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
  • جمشیدی، محمد حسین. (1390ش). دیپلماسی پیامبر (ص). تهران: چاپ بین الملل.
  • رابرتسون، دیوید. (1385ش). فرهنگ سیاسی معاصر. چاپ سوم. ترجمه عزیز کیاوند. تهران: نشر البرز.
  • رازی، محمدبن ابی بکر. (1986 م). مختار الصحاح. بیروت: مکتبة لبنان.
  • الراغب الاصفهانی. (1377ش). معجم مفردات الفاظ القرآن. تحقیق ندیم مرعشلی. چاپ دوم. قم: مرتضوی.
  • زرکشی، ابوعبدالله. (1421 ق). المنثور فی القواعد. تحقیق محمد حسن اسماعیل. بیروت: دارالکتب العلمیة.
  • خمینی، سید روح الله. (1390ش). تحریر الوسیلة. چاپ دوم. نجف: دارالکتب العلمیة.
  • --------------. (1369 ش). صحیفة نور. تهران: موسسة تنظیم نشر آثار امام خمینی (ره).
  • --------------. (1409 ق). تحریرالوسیله. چاپ دوم. قم: دار الکتب العلمیه اسماعیلیان.
  • خندان، محسن. (1374). تبلیغ اسلامی و دانش ارتباطات اجتماعی. چاپ اول. تهران: مرکز چاپ و نشر سازمان تبلیغات اسلامی.
  • سپنجی، امیر عبد الرضا و نفیسه مؤمن دوست. (1390ش). «اقناع و تغییر نگرش، جایگاه آن در سیره ارتباطی امامان معصوم». دین و ارتباطات. سال 18. شماره 2. صص 117-144.
  • السمهودی، نورالدین علی بن احمد (1955م). وفاء الوفاء. بیروت: دارالکتب العلمیه.
  • شبستری، مجتهد. (1376ش). رویارویی مجذوبانه ایمان و آزادی. تهران: طرح نو.
  • صـــادقی تهرانی، محمد. (1365ش). الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن. قم: انتشـــارات فرهنگ اسلامی.
  • صاحب جواهر، محمد حسن بن باقر. (1367ش). جواهر الکلام. تهران: دار الکتب الاسلامیه.
  • صدر، سید محمد. (2007 م). ماوراء الفقه، چاپ سوم. بی جا: نشر المحبین.
  • صدر افشار، غلامحسین. (1373ش). فرهنگ فارسی امروز. تهران: نشر کلمه.
  • صقر، عبدالبدیع. (1405 ق/1985 م). کیف ندعو الناس؟. بیروت: المکتب الاسلامی.
  • طباطبایی، محمدحسین. (1417 ق). المیزان فی تفسیر القرآن. الطبعة الخامسة. قم: مکتبة النشر الاسلامی.
  • طبرسـی، فضـل بن حسـن. (ش1372). مجمع البیان فی تفسیر القرآن. تحقیق محمد جواد بلاغی. چاپ سوم. تهران: انتشارات ناصر خسرو.
  • طوسی، محمدبن حسن. (1411 ق). الاقتصاد. تهران: منشورات چهلستون.
  • ---------------. (بی‌تا). التبیان فی تفسیر القرآن. الطبعة الاولی. بیروت: دار إحیا التراث العربی.
  • عمید زنجانی، عباسعلی. (1379ش). فقه سیاسی: حقوق تعهدات بین المللی و دیپلماسی در اسلام. تهران: سمت.
  • علی بابایی، غلامرضا. (1369ش). فرهنگ علوم سیاسی. تهران: نشر ویس.
  • غفوری، محمد. (1387ش). اصول دیپلماسی در اسلام و رفتار پیامبر (ص). تهران: مهاجر.
  • غوث، حسن و دیگران. (1395ش). «تحوّ ل پذیریِ قرارداد ذمّه با پیدایش حقوق شهروندی مُدرن». فقه و اصول. شماره 105. صص: 89-115.
  • فخرالدین رازی، ابوعبدا لله محمد بن عمر. (1420 ق). مفاتیح الغیب. بیروت: دار التراث العربی.
  • فالکس، کیث. (1381ش). «شهروندی». ترجمه محمد تقـی دلفـروز، تهران: انتشارات کویر.
  • فراهیدی، خلیل بن احمد. (1410ق).العین. قم: نشرهجرت.
  • فضل الله، محمدحسین. (1399 ق). اسلوب الدعوة فی القرآن. المطبعة الاولی. بیروت: الدار الاسلامیة.
  • قونوی، قاسم. (1407 ق). انیس الفقهاء. تحقیق احمد بن عبداالرزاق الکبیسی. جده: دارالوفاء للنشر و التوزیع.
  • کرنستون، موریس. (1359ش). تحلیل نوین از آزادی. ترجمه جلال الدین اعلم. تهران: بی نا.
  • گارت جاوت، ویکتوریا ادانل. (1393ش). تبلیغات و اقناع. ترجمه حسین افخمی. چاپ سوم. تهران: همشهری.
  • گولد، جولیوس و ویلیام ل. کولب. (1376ش). فرهنگ علوم اجتمـاعی. ترجمـه محمـدجواد زاهـدی مازنـدانی. تهـران: نشـر مازیار.
  • لیدمان، سون اریک. (1384ش). سبکی فکر سنگین واقعیت دربارهٔ آزادی. ترجمه سعید مقدم. چاپ اول. تهران: نشر اختران.
  • محمود، زکی نجیب. (1973 م). الجبر الذاتی. قاهره: الهیئه المصریه العامه للکتاب.
  • مطهری، مرتضی. (1361ش). ده گفتار. تهران: صدرا.
  • مصباح یزدی، محمد تقی. (1378ش). سلسله مباحث اسلام، سیاست و حکومت. چاپ سوم. تهران: دفتر مطالعات و بررسی‌های سیاسی.
  • ............................ (1391 الف). نظریه سیاسی اسلام. تحقیق و نگارش کریم سبحانی. قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
  • ........................... (1391 ب). حقوق و سیاست در قرآن. نگارش محمد شهرابی، قم: انتشارات مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی.
  • مطهری، مرتضی. (1366ش). گفتارهای معنوی. چاپ پنجم. تهران: صدرا.
  • مفضل بن عمر. (بی‌تا). توحید مفضل. قم: المکتبة الداوری.
  • مفید، محمد بن نعمان. (1410 ق). المقنعه. تحقیق مؤسسة نشر اسلامی. چاپ دوم. قم: مؤسسظ نشر اسلامی.
  • مفید، محمد بن نعمان. (1424 ق). تفسیر القرآن المجید. چاپ اول. قم: مرکز انتشـارات دفتر تبلیغات اسلامی.
  • موحد، محمدعلی. (1381ش). در هوای حق و عدالت (از حقوق طبیعی تا حقوق بشر). تهران: نشر کارنامه.
  • نیک گهر، عبدالحسین. (1371ش). مبانی جامعه شناسی. تهران: نشر توتیا.
  • نویمان، فرانتس و مارکوزه، هربرت. (1390ش). تحلیلی نوین از آزادی. چاپ دوم. ترجمه عزت الله فولاوند. تهران: شرکت انتشارت خوارزمی.
  • نوابخش، مهرداد. (1385). «بررسی مفهوم شهر و شهروندی از دیدگاه جامعه شناسی». مجله جامعه شناسی، شماره 5.
  • واقدی، محمد بن سعد. (1374). طبقات، محمود مهدوی دامغانی. تهران: فرهنگ و اندیشه.
  • ولفسن، هنری اوسترین. (1368). فلسفه علم کلام. تهران: الهدی.