ریشه یابی و نقد شبهه وارده بر آیات 43-47 سوره سبأ و مقدمات آن از طرف یوسف دره حداد

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشیار گروه علوم قرآن و حدیث، دانشگاه ایلام؛ ایران (نویسنده مسئول)

2 دانشجوی دکترای علوم قرآن و حدیث،دانشگاه ایلام؛ ایران

چکیده

یوسف دره حداد مدعی است که پیامبر(ص) برای درس گرفتن آموزه های قرآن، پیوسته به تورات و علمای اهل کتاب مراجعه می نموده است. این پژوهش با روش توصیفی- تحلیلی و استفاده از منابع کتابخانه ای- نرم افزاری و استناد به آیات قرآن و روایات به این نتایج دست یافته است: الف) این ادعا با آیات صریح قرآن، که دلالت بر نفی مصدریت غیر خداوند دارد، مخالف است ب) وجود روایاتی مبنی بر عدم ارجاع پیامبر(ص) به علمای اهل کتاب است ج) شواهد تاریخی حاکی از اُمی بودن پیامبر(ص) و نداشتن آموزگاردر طول تاریخ است د)عدم ثبت گزارش در تاریخ علیرغم وجود انگیزه کافی و سابقه دشمنی با پیامبر(ص) و )دلیلی برای اختصاص درس گرفتن ایشان از تورات نیست؛ زیرا دیگر کتب آسمانی نیز موقعیتی مشابه با تورات دارند ه ) آیات دال بر ابطال عقاید مشرکان به دلیل جهل و عدم درس گرفتن آنها از کتاب آسمانی و پیامبری الهی است.

کلیدواژه‌ها


  • قرآن کریم.
  • نهج البلاغه.
  • ابن دُرید، محمدبن حسن.(1386ش).جمهره اللغه.ج 1. مشهد: بنیاد پژوهشهای آستان قدس رضوی.
  • ابن سیره، علی بن اسماعیل.(بی‌تا).المحکم و المحیطالاعظم.ج 9. بیروت: محمدعلی بیضون.
  • ابن کثیر، اسماعیل بن عمر. (1426ق). البدایه و النهایه فی التاریخ،ج 2. بیروت، دارالکتب علمیه.
  • ابن منظور، محمدبن مکرم.(1414ق). لسان العرب.ج 6. بیروت: دار صادر.
  • ابن هشام، عبدالملک.(بی‌تا). السیره.ج 1. بیروت: دارالاحیاء التراث العربی.
  • ابوالفتوح رازی، حسین بن علی.(1408ق). روض الجنان و روح الجنان فی تفسیر القرآن. ج 16. مشهد: بنیاد پژوهش‌های اسلامی آستان قدس.
  • احمدیان، عبدالله.(1382ش). قرآن شناسی (جامع علوم قرآنی).تهران: بی‌نا.
  • اسکندرلو، محمدجواد.(1385ش). مستشرقان و تاریخ گذاری در قرآن. قم: پژوهش‌های تفسیر و علوم قرآن.
  • بخاری، محمدبن اسماعیل،. (1407ق). صحیح (شرح و تحقیق: قاسمالشماعیالرفاعی).ج 1. بیروت: دارالعلم.
  • جوادی آملی، عبدالله.(1385ش). تفسیرموضوعیقرآنکریم،قرآندرقرآن. قم: مرکز نشر اسراء.
  • حسینی همدانی، محمد. (1404ق).انوار درخشان در تفسیر قرآن. تهران: لطفی.
  • خرمشاهی، بهاء الدین.(1372ش).قرآن پژوهی. تهران: مرکز نشر فرهنگی شرق.
  • خسروی حسینی، غلامرضا. (1383ش). ترجمه مفردات الفاظ قرآن راغب. تهران: مرتضوی.
  • دره حداد، یوسف. (1986م). القرآن دعوه نصرانیه. چاپ دوم. بیروت: منشورات المکتبه البولسیه.
  • ------------. (1982م).القرآن و الکتاب، بینهالقرآنالکتابیه. بیروت: منشورات المکتبه البولسیه.
  • ------------. (بی‌تا).نظم القرآن و الکتاب معجزه القرآن. بیروت: منشورات المکتبه البولسیه.
  • دشتی، محمد. (1385ش). ترجمه نهج البلاغه.دقم:دموسسه فرهنگی تحقیقاتی امیرالمؤمنین (ع).
  • دیاری، محمدتقی. (1383ش).پژوهشی در باب اسرائیلیات در تفاسیر قرآن. تهران: نشر سهروردی.
  • راغب اصفهانی، حسین بن محمد.( 1387ش). مفردات الفاظ قرآن کریم.دقم: نوید اسلام.
  • رشید رضا، محمد. (1361ش). دوحی محمدی (مترجم: محمد علی خلیلی).چاپ دوم. بی‌جا: بهارستان.
  • رضایی اصفهانی، محمدعلی. (1390ش). قرآن پژوهی خاورشناسان. قم: ناشر پژوهش‌های تفسیر و علوم قرآن.
  • -------------------. (1387ش).تفسیر قرآن مهر. قم: پژوهش‌های تفسیر و علوم قرآن.
  • روشن ضمیر، محمدابراهیم.(1385).نقد و بررسی دیدگاه خاورشناسان درباره پیامبراسلام (ص). مجله تخصصی الهیات و حقوق، شماره 21 و 22،صص 165-220.
  • زرقانی، محمد عبدالعظیم.(بی‌تا). مناهل العرفان فی علوم القرآن.ج 2. بیروت: دار إحیاء التراث عربی.
  • زمانی، محمدحسن.(1385ش). نقد و بررسی آراء مستشرقان درباره قرآن. چاپ پنجم. قم: موسسه بوستان کتاب.
  • زمخشری، محمود بن عمر.(1407ق).الکشاف عن حقائق غوامض التنزیل و عیون الأقاویل فی وجوه التأویل.ج 3. چاپ سوم. بیروت: دار الکتاب العربی.
  • سبحانی، جعفر.(1351ش). فروغ ابدیت.ج 1.قم: دفتر تبلیغات حوزه علمیه.
  • سیوطی، جلال الدین.(ق1407). الاتقان فی علوم القرآن.ج 6. بیروت: دارالکتب علمیه.
  • ---------------. (1404ق). درالمنثور.قم: مکتبه آیت الله مرعشی نجفی.
  • صالح، صبحی، (1368ق). مباحث فی علوم القرآن. بیروت: دارالعلم ملایین.
  • طاهری، حبیب الله.(1377ش). درس‌هایی از علوم قرآن.ج 1. قم: ناشر اسوه.
  • طباطبایی، محمدحسین.(1374ش). تفسیر المیزان. جامعه مدرسین. چاپ پنجم. قم: انتشارات اسلامی
  • طبرسی، فضل بن حسن.(بی‌تا). تفسیر مجمع البیان. تهران: فراهانی.
  • طبری، ابوجعفرمحمدبن جریر.(بی‌تا). تاریخ الأمم و الملوک. محقق: محمد ابوالفضل ابراهیم. ج 2. بیروت: التراث العربی.
  • --------------------.(1412).جامع البیان فی تفسیر القرآن. ج 30. بیروت: بی‌نا.
  • طریحی، فخرالدین (حسینی اشکوری، احمد). (1375ش).مجمع البحرین. تهران :مکتب المرتضویه.
  • فراهیدی، خلیل بن احمد.(1409ق).العین. ج 7. قم: دارالهجره.
  • فضل الله، محمدحسین.(1419/ 1998). تفسیرمن وحی القرآن.ج 24. بی‌جا: انتشارات دارالملاک.
  • فقیه، حسین.(1391ش). قرآن و فرهنگ عصر نزول. قم: موسسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره).
  • (1389ش).دیدگاه اقتباس قرآن از منظر یوسف دره حداد. مجله معرفت کلامی.سال اول. شماره 1. صص79-112.
  • فیروزآبادی، محمدبن یعقوب.(1412ق). قاموس المحیط.ج 2. بیروت: دارالحیاء تراث عربی.
  • قرشی بنابی، علی اکبر.(1307ق). قاموس قرآن. تهران: دارالکتب اسلامیه.
  • کلینی، ابوجعفرمحمدبن یعقوب.(1407ق). اصول کافی. ج 1.بی‌جا: دارالکتب اسلامیه.
  • مجلسی، محمدباقر.(1403ق). بحارالانوار الجامعه لدررالاخبارالائمه الاطهار.ج 18. بیروت: دارالوفاء.
  • معرفت، محمدهادی.(1385ش). نقد شبهات پیرامونقرآن. مترجم حسن حکیم باشی. قم: مؤسسه التمهید.
  • -------------.(1375ش). تاریخ قرآن. تهران: سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها.
  • -------------.(1387ش). قصه در قرآن. قم: مؤسسه فرهنگی التمهید.
  • مکارم شیرازی، ناصر. (1371ش). تفسیر نمونه.ج 18. چاپ دهم. تهران: دار الکتب الإسلامیة.
  • موسی، حسن یوسف.(1404ش). افصاح فی اللغه.ج 1. چاپ چهارم. قم: مرکز نشر مکتب الاعلام اسلامی.
  • مولوی، باستانی پاریزی و نورایی، محمد، ریانه و محسن.(1396ش). دیدگاه‌های یوسف دره حداد درباره اتهام نصرانیت به پیامبراکرم (ص). فصلنامه علمی- پژوهشی انجمن کلام اسلامی. شماره 19. صص 99-118.
  • نصیری و مدبر، علی و محمدحسین. (1390ش). بررسی اقتباس قرآن از تورات. مجله قرآن پژوهی خاورشناسان. دوره 6، شماره 10. صص127-142.
  • یعقوبی، احمدبن اسحاق. (1389ش). تاریخ یعقوبی.ترجمه محمدابراهیم آیتی. ج 1. چاپ یازدهم. بی‌جا: علمی فرهنگی.